2022 was raar, opwindend en soms bevredigend. Mediafanaten en liefhebbers van popcultuur kwamen met verfrissende recensies, verbluffende hot takes en intrigerende theorieën die mediaconsumptie des te fascinerender maken. Temidden van alle chaos die in de wereld ontstond, was het geweldig om geweldige media te ontmoeten.
Het jaar zag de terugkeer van industriereuzen zoals Tyler Perry en Jordan Peele, terwijl ook fascinerende talenten als Mariama Diallo en Elegance Bratton aanwezig waren. Elke regisseur heeft dit jaar met zijn films een gedurfd en duidelijk statement gemaakt. Sommige films laten ons ontsnappen in de fantasie, ver van onze eigen realiteit. Andere films gooiden ons de harde waarheid in het gezicht en lieten het publiek in de nasleep versteld staan. Al deze films vormden een basis of een extra stap op het reeds bestaande discours over Blackness en zijn vele schakeringen, figuurlijk en letterlijk gesproken.
Sommige van deze films zwemmen op bekend terrein en sommige spelen met vormen en onderwerpen die het begrip te boven gaan, maar hun unieke bijdrage aan de grote hoeveelheid zwarte verhalen zal nooit als vanzelfsprekend worden beschouwd. Het vermogen om te experimenteren met het ogenschijnlijk alledaagse en het experimentele te vermaken, is altijd een gekoesterde pijler geweest in de zwarte kunst. De volgende negen films variëren van de meest aangrijpende tot de grappigste tot de meest verhelderende projecten die dit jaar op onze schermen te zien zijn.
9/9 Een Jazzman’s Blues
Een van de nieuwste producties van Tyler Perry, Een Jazzman’s Blues vertelt de avonturen van een getalenteerde muzikant genaamd Bayou, en zijn grenzeloze liefde voor Leanne (Solea Pfeiffer). Aan het einde van de 20e eeuw zien kijkers meerdere schakeringen van Bayou (Joshua Boone): de muzikant, de minnaar en de beschermer. Perry blinkt uit in het creëren van een veelzijdige hoofdrolspeler met een verhaallijn die de rijkdom van zwarte verhalen benadrukt. De muziek, het tonen van genegenheid en de presentatie van sterke familiebanden vangen de genuanceerde ervaringen van zwarte Amerikanen in een prachtig licht.
De traumatische ervaringen in de hele film zijn niet tot spektakel gemaakt en dienen evenmin grotendeels als een educatief programma voor niet-zwarte kijkers. Het vastleggen van het geweld geeft niet alleen nauwkeurig de gruwelijke aard van het Amerikaanse racisme weer, maar draagt ook bij aan het doel van de film. Het humaniseren van de personages gaat verder dan ze in een positief daglicht te stellen, maar omvat ook scènes, lijnen en acties die hun menselijkheid benadrukken. Er doorheen De blues van een jazzman, Tyler Perry vertelt een aanlokkelijk verhaal over erfenis, trauma en liefde met sterke karakterisering en boeiende verhaallijnen.
8/9 Oppas
Nikyatu Jusu’s Oppas volgt Aisha (Anna Diop), een Senegalese immigrant die als oppas werkt voor een rijk stel dat aan de Upper East Side woont. De titulaire oppas wil uiteindelijk haar zoon meenemen naar de Verenigde Staten. Door middel van horror biedt de film aangrijpende kritiek op de American Dream terwijl het moederschap vanuit meerdere invalshoeken wordt bekeken: als een plicht, als een voorrecht en uiteindelijk een term met vloeiende definities.
Door de hele film heen is er een stille ondervraging van de verschillende uitingen van het moederschap. Bij het nastreven van de American Dream kunnen sommige gezinnen zich één type moederschap veroorloven, en andere kunnen of willen dat niet. Wie wordt moeder? Wie krijgt er meerdere moederfiguren in zijn leven en wie ondervindt de gevolgen van hun afwezigheid? Het is die verkenning, een kijkje in het leven van zowel Aisha als haar werkgevers, dat uiteindelijk maakt Oppas een van de meest intrigerende en tot nadenken stemmende films van het jaar.
7/9 Honk voor Jezus. Red je ziel.
De film van de Ebo-zussen Honk voor Jezus. Red je ziel. is een hilarisch commentaar op het snijvlak van ras, religie en seksualiteit. Verborgen tussen grappige grootheidswaanzin en belachelijke rekwisieten, behandelt de film uiteindelijk taboe-onderwerpen als seksueel misbruik, homofobie in de kerk en de hypocriete aard van megakerken en hun leiders, en dat alles met respect voor de religieuze thema’s die aan hun oorsprong liggen.
Sterling K. Brown, Regina Hall en Austin Crute zorgen voor de grappigste scènes van de film en snijden lijnen die scheuren in de façade van plezier waarmee de film zichzelf opzettelijk vertroebelt. Als je op zoek bent naar een film die erin slaagt serieuze onderwerpen aan te pakken en tegelijkertijd een bevredigende komedie biedt die niet onnodig of geforceerd aanvoelt, Honk voor Jezus staat perfect bovenaan de aanbevelingen.
6/9 De inspectie
De inspectie ziet de schijnbaar eeuwige Gabrielle Union op het scherm met Jeremy Pope, of Houding en Hollywood roem. Schrijver en regisseur Elegance Bratton putte uit unieke ervaringen om het verhaal te vertellen van een vreemde zwarte man in het leger. De film legt op voortreffelijke wijze de intersectionaliteit vast die door personages en hun bestaan loopt, en draagt zo bij aan echte discussies over ras, geslacht en seksualiteit.
De film werpt een blik op ‘in de kast zitten’, een fenomeen dat geminimaliseerd kan worden als een belemmering voor iemands vooruitgang. Wat sommige mensen zich niet realiseren, is dat uit de kast komen in veel ruimtes een voorrecht is waar velen niet van genieten. Bij gebrek aan dat ‘voorrecht’ worden degenen die niet discreet kunnen blijven geconfronteerd met weerzinwekkend geweld. In het geval van Ellis (paus) wordt hij in het leger gruwelijk behandeld, grotendeels vanwege zijn seksualiteit. Temidden van ongebreidelde homofobie en de extra druk om zwart te zijn in de Verenigde Staten, herhaalt de film het idee dat sommige mensen niet het voorrecht hebben om vreedzaam te bestaan. Verder onderzoekt Bratton hoe gemarginaliseerde groepen een manier vinden om door die sociaal geconstrueerde obstakels te navigeren en op hun beurt zichzelf en de mensen om hen heen helpen.
5/9 Elesin Oba, de Ruiter van de Koning
Netflix (2022)
De bewerking van Wole Soyinka’s geliefde toneelstuk Dood en de Ruiter van de Koning ziet de woorden van de Nigeriaanse toneelschrijver van de pagina gehaald en aangepast door regisseur Biyi Bandele, die helaas is overleden na het beëindigen van de film. De film speelt zich af in de jaren 40 en volgt Elesin (Odunlade Adekola), het titulaire personage dat verantwoordelijk is voor het volgen van zijn koning naar het hiernamaals. De Yoruba-religie houdt in dat de King’s Horseman zich moet houden aan de orde van het universum. Als gevolg hiervan wordt zijn rituele zelfmoord benadrukt als een serieuze plicht om te vervullen.
In plaats daarvan blijft Elesin in leven, begerig naar de vrouwen in zijn dorp, tot ongenoegen van velen. De film legt hetzelfde interne conflict vast dat Elesin tegenkomt in het originele script. Hoewel lezers en kijkers zich kunnen inleven in Elesins levenslust, is het pas wanneer hij zijn status gebruikt om zijn plicht en de gevolgen van zijn daden te ontlopen, dat conflicten uitlokken. De plicht die in het stuk centraal staat, roept de nodige discussies op over de ‘botsing van culturen’-opmerking die veel historici gebruiken om imperialisme te beschrijven. Net als Soyinka ondervraagt Biyi Bandele op meesterlijke wijze de bovengenoemde opmerking om de impact van het imperialisme op inheemse religies en culturen te benadrukken.
4/9 Meester
Regina Hall maakt haar tweede optreden in een geweldige film uit 2022 met de debuutfilm van Mariama Diallo Meester. Geïnspireerd door haar gruwelijke ervaring aan de Yale University, creëert Diallo een wereld die griezelig veel op de onze lijkt. Met traditionele horror-tropen over magie, het bovennatuurlijke en het hiernamaals, onderzoekt Diallo racisme op elite-universiteitscampussen door middel van drie zwarte karakters. Gail (Hall) fungeert als de nieuw aangestelde meester van Ancaster, terwijl Jasmine (Zoe Reeves) een eerstejaarsstudent is uit de buitenwijken die worstelt met angstaanjagende fantomen en haar eigen vooroordelen die worden geëvalueerd.
De film is op zijn best wanneer hij ondervraagt wat het betekent om zwart te zijn in academische elite-kringen, tot het punt waarop hij bijna de paranormale gebeurtenissen op de campus overschaduwt. Van de geheimen van het personeel tot het ongebreidelde racistische misbruik waarmee de hoofdrolspelers worden geconfronteerd, Meester zet zijn publiek onder druk om zich actief bezig te houden met thema’s die in de film aanwezig zijn in plaats van het publiek te doceren. Met behulp van fantasie en horror legde Diallo vast hoe ongemakkelijk vervreemding voelt, terwijl hij de echte gevaren benadrukte waarmee veel zwarte studenten en docenten in het hoger onderwijs worden geconfronteerd.
3/9 Noodgeval
Noodgeval is een fascinerende thriller gebakken in drama en komedie. De film is een bewerking van de gelijknamige korte film van Carey Williams en KD Dávila. In de hoop de eerste zwarte mannen te zijn die de “Legendary Tour” van studentenfeesten op hun universiteit voltooien, worden beste vrienden Sean (RJ Cyler) en Kinte (Donald Elise Watkin) geconfronteerd met een dodelijk dilemma. Het lichaam van een blank meisje ontdekken genaamd Emma (Maddie Nichols), het paar en hun kamergenoot Carlos proberen de beste manier te vinden om Emma te helpen.De politie bellen lijkt een voor de hand liggende keuze, maar de dreigende erfenis van politiegeweld zit in de kamer met de hoofdrolspelers als een stille bijpersoon.
Kijkers ontmoeten ook een hectische Maddy (Sabrina Carpenter), die samen met haar twee vrienden Alice (Madison Thompson) en Rafael (Diego Abraham) op zoek is naar haar zus Emma. Wanneer de twee groepen elkaar ontmoeten, leidt verwarring tot chaos, komen vooroordelen naar boven en beleven de zes pubers een nacht als geen ander.
De universiteitservaring is een unieke maar populaire ervaring voor miljoenen Amerikanen. Door de extra spanning en het drama klinkt Emergency als een verrassende reeks gebeurtenissen op de campus, die zich zowel in de mond als in de oren van studenten en docenten bevindt. De realiteit van een hectische nacht op de campus klinkt velen als waarheid in de oren en het sociale commentaar maakt Emergency tot een van de beste films op het scherm van dit jaar.
2/9 Black Panther: Wakanda voor altijd
Disney
Het langverwachte vervolg op de blockbuster Zwarte Panter eindelijk eerder dit najaar op schermen verschenen. De nieuwste film van Ryan Coogler is misschien wel de meest opwindende sector van het Marvel Cinematic Universe. De prachtige sciencefictionstreken, de prijzenswaardige kritieken op het kolonialisme en het verheugende eerbetoon aan wijlen Chadwick Boseman hielpen allemaal bij het vervolg, Black Panther: Wanda voor altijd.
De terugkerende cast bestaat uit Angela Bassett, Letitia Wright, Lupita Nyongo, Danai Guria en Winston Dukes om er maar een paar te noemen. Zeggen dat ze het publiek verbaasden, zou een understatement zijn. Terwijl we rouwen, zien we de personages worstelen met de extra druk van de internationale wereld die toegang tot vibranium eist, evenals een nieuwe dreiging van onder de oceaan. Bovendien schitteren Michaela Coel en Tenoch Huerta op zichzelf, aangezien hun monumentale introducties precies in de franchise passen en de rijke kennis die Marvel te bieden heeft verder verkennen.
1/9 Nee
2022 was ongetwijfeld het jaar van Keke Palmer. De rollen op het scherm van het Hollywood-icoon, die opnieuw de sociale media en het witte doek overnamen, verlieten de theaters en rusten nu in de miljoenen zielen die het geluk hadden haar films te bekijken. Alice en Lightyear laten de veelzijdigheid zien waar velen van ons Keke voor kennen en waar ze van houden. Nope was echter een langverwachte gebeurtenis die aan ieders wensen voldeed en op zijn beurt de media-razernij werd die niet alleen Palmer, maar ook Daniel Kaluuyah, Steven Yeun, Brandon Perea en vooral Jordan Peele veroorzaakte.
Het voelt opluchtend om Jordan Peele weer goud te zien winnen. Met Nee, verkent Peele met succes spektakel en uitbuiting door te doen waar hij goed in is, bestaande tropen in populaire genres te ondermijnen. De film volgt een broer en zus duo (respectievelijk Kaluuyah en Palmer) van paardentrainers uit Hollywood die gedwongen worden het hoofd te bieden aan een verrassende vijand nadat zowel mensen als paarden op mysterieuze wijze zijn gedood door een onverklaarbare vijand.
De film dekt op spectaculaire wijze de prijs van roem en meer specifiek het spektakel zelf. De acties en gebeurtenissen van de film zijn grotendeels een onderzoek naar de bedoeling en impact van optreden of handelen in naam van spektakel en alleen spektakel. Typische avonturen worden op hun kop gezet en onthullen een veel bevredigender en onvoorstelbaarder einde, een die alleen Jordan Peele op onvergelijkbare wijze zou kunnen verzinnen.